Podpisano porozumienie dotyczące powołania kierunku Informatyka Kwantowa między Wydziałem Fizyki, a Wydziałem Matematyki i Informatyki.
We wtorek 31 maja 2022 roku, w obecności JM Pani Rektor prof. dr hab. Bogumiły Kaniewskiej, Pani Prorektor prof. dr. hab. Joanny Wójcik, Pana Prorektora prof. dr. hab. Michała Banaszaka, Dziekani Wydziału Fizyki oraz Matematyki i Informatyki, tj. prof. UAM dr. hab. Roman Gołębiewski oraz prof. UAM dr. hab. Krzysztof Dyczkowski wraz z dr. Piotrem Biskupskim z firmy IBM podpisali porozumienie dot. stworzenia partnerskiego kierunku studiów Informatyka Kwantowa.
Informatyka kwantowa to interdyscyplinarny kierunek studiów, łączący w sobie obszary wiedzy z zakresu fizyki i informatyki. Studia te będą kształcić specjalistów w zakresie wdrażania technologii kwantowych w przemyśle związanym z technologiami informatycznymi, a także pracowników badawczych w podstawowych dziedzinach fizyki. Studenci tego kierunku zdobędą wiedzę i kompetencje w zakresie samodzielnego tworzenia i optymalizacji programów na komputerach lub symulatorach kwantowych, a także zostaną zaznajomieni z istniejącymi algorytmami kwantowymi.
Kierunek tworzony jest przy współpracy z IBM Quantum Network i pozwoli studentom na pracę z unikatowymi w skali międzynarodowej technologiami, jak np. w pierwszym w Europie Środkowo-Wschodniej hubie kwantowym, powstający w Poznańskim Centrum Superkomputerowo-Sieciowym (PCSS).
Absolwent, oprócz kompetencji objętych powyższymi kwalifikacjami rynkowymi, mając pogłębioną wiedzę dziedzinie fizyki teoretycznej i eksperymentalnej, będzie mieć możliwość kontynuacji kariery naukowej. Ponadto w czasie studiów studenci uzyskają kompetencje z zakresu różnych dziedzin informatyki, cyfrowego przetwarzania danych i cyberbezpieczeństwa.
Związki fizyki i informatyki są fundamentalne i obustronne. Zgodnie z tzw. zasadą Landauera, sama informacja, jest wielkością fizyczną i przedmiotem badań fizyki. Dobitnym tego przykładem są nagrody Nobla z fizyki przyznane za odkrycie tranzystora, układu scalonego czy światłowodu, bez których nie byłoby współczesnych komputerów, Internetu i telefonu komórkowego. Również sieć World Wide Web — globalny system wymiany informacji — narodził się w ośrodku CERN — największym fizycznym laboratorium świata. Jednocześnie postęp w miniaturyzacji układów scalonych oraz fizyce kwantowej doprowadził do sytuacji, gdzie najnowsze technologie komunikacyjne, obliczeniowe i metrologiczne bazują na zjawiskach kwantowych. W wyniku szybkiego postępu naukowego i olbrzymich inwestycji w rozwój technologii kwantowych na rynku pracy pojawiło się zapotrzebowanie na ekspertów potrafiących wykorzystywać nowe zdobycze nauki i techniki w zakresie kwantowego przetwarzania informacji. Fizyka z jednej strony tworzy podstawy, na bazie których dynamicznie rozwijają się kwantowe technologie komputerowe i komunikacyjne, z drugiej zaś strony szeroko korzysta ze zdobyczy informatyki, gdzie dostęp do dużej mocy obliczeniowej komputerów i superkomputerów pozwala na symulację zjawisk kwantowych i tworzenie nowych algorytmów m.in. z zakresu Sztucznej Inteligencji i Cyberbezpieczeństwa.
Współczesna fizyka kwantowa bardzo często w procesie badawczym łączy i rozwija elementy informatyki (przetwarzanie danych, programowanie, uczenie maszynowe, bazy danych), elektroniki (aparatura pomiarowa, czujniki) i telekomunikacji (przesyłanie danych i komunikacja pomiędzy ośrodkami czy urządzeniami pomiarowymi, a także satelitarne systemy pozycjonowania).
Z uwagi na skalę wielu projektów, oprócz fundamentalnej wiedzy fizycznej, konieczne są umiejętności pracy zespołowej oraz wiedza niezbędna do projektowania, konstruowania i obsługi programowanych układów pomiarowych. Ale nie tylko prace badawcze wymagają tak szerokich kompetencji. Obecnie komputery kwantowe, umożliwiają tworzenie nowych algorytmów oraz nowe sposoby przetwarzania informacji, pozwalające na szybsze rozwiązywanie problemów spotykanych, np. medycynie, chemii, ochronie środowiska, bankowości, logistyce i zarządzaniu. Potrzebni są specjaliści łączący wiedzę z zakresu fizyki kwantowej z doświadczeniem i umiejętnościami z zakresu informatyki.
Ani klasyczne wykształcenie w zakresie fizyki doświadczalnej, teoretycznej czy technicznej, ani też tradycyjne wykształcenie inżynierskie z informatyki nie przygotowują absolwenta w wystarczającym stopniu do tego typu zadań, zwłaszcza w obliczu zmieniającego się obecnie rynku pracy wynikającego z wdrażania technologii kwantowych. Większe możliwości stwarza umiejętność powiązania kompetencji ścisłych związanych z fizyką kwantową oraz kompetencji z zakresu informatyki.
Powoływany kierunek studiów ma charakter wybitnie interdyscyplinarny, łączący kompetencje z zakresu fizyki kwantowej oraz informatyki. Warto w tym miejscu podkreślić bardzo dobrą, symbiotyczną współpracę obu wydziałów. Dzięki tej owocnej współpracy możliwe było powołanie partnerskiego kierunku studiów.
Pierwszy nabór studentów planowany jest na rok akademicki 2023/2024.
