Prof. Arkadiusz Piekara

Arkadiusz Piekara (1904-1989)

Urodził się 12 stycznia 1904 roku w Warszawie. Ukończył fizykę na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego (UW) i w roku 1927 został asystentem Prof. Stefana Pieńkowskiego. W 1928 roku objął posadę nauczyciela fizyki w eksperymentalnym Gimnazjum i Liceum im. Sułkowskich w Rydzynie koło Leszna. Tam odkrył zjawiska odwrotnego nasycenia dielektrycznego oraz anomalii dielektrycznych i optycznych w okolicy punktu krytycznego roztworów cieczy. Stopień naukowy doktora uzyskał w UW w roku 1930, natomiast habilitację – w Uniwersytecie Jagiellońskim w roku 1937. Po wybuchu II wojny światowej Arkadiusz Piekara znalazł się  w Krakowie, gdzie został aresztowany wraz z profesorami Uniwersytetu Jagiellońskiego i osadzony w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen, a później w Dachau. W roku 1945 został mianowany profesorem nadzwyczajnym Politechniki Gdańskiej. W 1952 roku został powołany na kierownika Katedry Fizyki Doświadczalnej Uniwersytetu Poznańskiego po prof. Szczepanie Szczeniowskim. Obaj tworzyli na uniwersytecie podstawę fizyki poznańskiej. Ponadto zorganizowali w Poznaniu Zakład Fizyki Dielektryków i Zakład Fizyki Magnetyków, jako filię Instytutu Fizyki PAN w Warszawie, które po kilku latach utworzyły Instytut Fizyki Molekularnej PAN w Poznaniu. Profesor wniósł znaczący wkład w doświadczalne i teoretyczne badania zjawisk optycznych w silnych polach elektrycznych, magnetycznych i optycznych, w badania wpływu wysokiego ciśnienia na własności ciał stałych oraz w badania cieczy i ciał stałych metodami jądrowych rezonansów magnetycznych i rezonansów kwadrupolowych. Badał własności ferroelektryczne kryształów. Zapoczątkował w Poznaniu fizykę laserów i maserów. W roku 1965 przeniósł się do Warszawy, gdzie otrzymał Katedrę Fizyki na Wydziale Chemii UW. Był członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk, doktorem honoris causa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, członkiem krajowych i zagranicznych towarzystw naukowych. Otrzymał wiele odznaczeń i orderów m.in. Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, Medal Marii Curie-Skłodowskiej (dwukrotnie), Krzyż Oświęcimski. Jego dorobek naukowy obejmuje blisko 200 pozycji, w tym 130 oryginalnych prac opublikowanych w prestiżowych czasopismach naukowych. Prof. Arkadiusz Piekara dbał o rozwój kadry naukowej i wielu jego uczniów uzyskało tytuły profesorskie. Profesor należy do najwybitniejszych współczesnych polskich fizyków, których działalność naukowa i organizatorska na długie lata określiła kierunek rozwoju polskiej fizyki po II wojnie światowej.

Prof. Arkadiusz Piekara zmarł 28 kwietnia 1989 roku w Warszawie.